Khi tham gia vào thị trường tài chính – từ chứng khoán, forex đến tiền điện tử – bạn sẽ không chỉ đối mặt với các xu hướng tăng (bullish) hoặc giảm (bearish), mà còn rất thường xuyên gặp phải trạng thái sideway, hay còn gọi là thị trường đi ngang. Đây là giai đoạn khiến nhiều nhà đầu tư bối rối vì giá không rõ ràng theo một hướng nhất định. Vậy sideway là gì, làm sao để nhận biết, và nên giao dịch thế nào trong vùng sideway? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Sideway là gì?
Sideway, hay còn gọi là “thị trường đi ngang”, là trạng thái mà giá tài sản dao động trong một khoảng nhất định, không hình thành xu hướng rõ ràng tăng hay giảm. Trong giai đoạn này, giá thường di chuyển lên xuống quanh một mức trung bình, tạo thành các vùng hỗ trợ và kháng cự tương đối ổn định.
Ví dụ, nếu một cổ phiếu liên tục dao động trong biên độ từ 48.000 VNĐ đến 52.000 VNĐ suốt nhiều tuần, ta có thể nói rằng cổ phiếu đó đang trong trạng thái sideway.
Đặc điểm của thị trường sideway
Giá dao động trong một vùng nhất định, không vượt qua ngưỡng hỗ trợ và kháng cự một cách rõ ràng.
Khối lượng giao dịch thường thấp hơn bình thường, do tâm lý nhà đầu tư chờ đợi tín hiệu rõ ràng hơn.
Các chỉ báo kỹ thuật như RSI, MACD… thường dao động quanh mức trung bình, không cho tín hiệu mạnh.
Thường xuất hiện sau một xu hướng mạnh hoặc trước khi bắt đầu một xu hướng mới.
Nguyên nhân thị trường đi vào trạng thái sideway
Thiếu thông tin mới: Không có tin tức vĩ mô, báo cáo tài chính hay sự kiện quan trọng tác động đến tâm lý thị trường.
Nhà đầu tư chờ đợi: Sau một giai đoạn biến động mạnh, nhiều nhà đầu tư đứng ngoài quan sát khiến thị trường tạm lắng.
Cân bằng cung – cầu: Lực mua và lực bán ngang nhau khiến giá không thể phá vỡ các mốc hỗ trợ/kháng cự.
Cách nhận diện thị trường sideway
1. Dùng hỗ trợ và kháng cự
Khi giá liên tục chạm vào một mức cao rồi giảm xuống, sau đó chạm mức thấp rồi bật lên nhiều lần – mà không vượt qua hai mốc đó – rất có thể thị trường đang đi ngang.
2. Sử dụng chỉ báo Bollinger Bands
Khi dải Bollinger thu hẹp và giá nằm gọn trong dải trên và dưới, đây là dấu hiệu của một thị trường sideway.
3. Dùng đường trung bình động (MA)
Nếu đường MA ngắn hạn (ví dụ MA20) phẳng và không có độ dốc rõ ràng, đồng thời giá cắt qua MA nhiều lần, thì có khả năng thị trường đang trong trạng thái không xu hướng.
Chiến lược giao dịch khi thị trường sideway
1. Giao dịch trong biên độ (range trading)
Đây là chiến lược phổ biến nhất:
– Mua (Buy) tại vùng hỗ trợ và bán (Sell) tại vùng kháng cự.
– Dùng mô hình nến đảo chiều để xác nhận tín hiệu (ví dụ: nến pin bar, engulfing…).
– Đặt Stop Loss ngay dưới vùng hỗ trợ (nếu Buy) hoặc trên vùng kháng cự (nếu Sell).
Ví dụ: Nếu cổ phiếu đang dao động trong biên độ 48.000 – 52.000 VNĐ, bạn có thể mua gần vùng 48.000 và bán khi giá tiệm cận 52.000.
2. Sử dụng chỉ báo RSI hoặc Stochastic
– Khi RSI tiệm cận vùng quá bán (<30), có thể canh mua.
– Khi RSI tiệm cận vùng quá mua (>70), có thể canh bán.
– Trong sideway, tín hiệu từ RSI thường chính xác hơn vì không bị nhiễu bởi xu hướng mạnh.
3. Giao dịch phá vỡ (breakout trading)
Khi thị trường đi ngang quá lâu, sẽ đến lúc có một cú bứt phá ra khỏi vùng sideway:
– Canh mua khi giá phá vỡ kháng cự kèm theo khối lượng lớn.
– Canh bán khi giá phá vỡ hỗ trợ mạnh.
– Dùng thêm chỉ báo khối lượng hoặc volume profile để xác nhận sức mạnh của breakout.
Những điều cần lưu ý khi giao dịch trong sideway
Tránh giao dịch khi không xác định rõ vùng hỗ trợ – kháng cự, vì rất dễ bị nhiễu và vào lệnh sai.
Không nên kỳ vọng lợi nhuận quá lớn trong giai đoạn này. Lợi nhuận thường nhỏ hơn so với khi giao dịch theo xu hướng.
Thận trọng với breakout giả (false breakout): Thị trường có thể phá vỡ vùng biên độ nhưng nhanh chóng quay trở lại – dễ khiến trader bị dính bẫy.
Quản lý vốn nghiêm ngặt: Vì độ biến động thấp, nên tỷ lệ Risk/Reward có thể thấp – cần tính toán kỹ lưỡng.
Khi nào thị trường sẽ thoát khỏi trạng thái sideway?
Sideway không kéo dài mãi mãi. Một số dấu hiệu cho thấy thị trường sắp có xu hướng:
– Khối lượng tăng mạnh kèm theo nến dài vượt vùng kháng cự hoặc hỗ trợ.
– Tin tức lớn xuất hiện, ví dụ: chính sách lãi suất, báo cáo doanh nghiệp, tin tức toàn cầu.
– Chỉ báo MACD hoặc RSI phân kỳ mạnh mẽ, báo hiệu một xu hướng mới sắp hình thành.
Thị trường sideway là giai đoạn phổ biến và không thể tránh khỏi trong đầu tư tài chính. Tuy có phần “buồn tẻ” và ít cơ hội hơn xu hướng mạnh, nhưng nếu hiểu đúng và áp dụng chiến lược phù hợp, bạn vẫn có thể kiếm được lợi nhuận ổn định. Hãy nhớ rằng, giao dịch hiệu quả không nằm ở việc luôn dự đoán đúng xu hướng, mà nằm ở việc ứng xử đúng đắn với từng hoàn cảnh thị trường – kể cả khi thị trường chỉ… đi ngang.
