Sản phẩm - Oil

I. Tình hình cung cầu dầu thô

1. Đặc điểm của dầu thô

Dầu thô còn được gọi là “vàng đen”, là loại dầu tự nhiên chưa qua chế biến, được khai thác trực tiếp từ mỏ dầu. Nó là một chất lỏng nhớt màu đen hoặc xanh đậm, có thể cháy và được tạo thành từ nhiều hợp chất hydrocarbon khác nhau. Dầu thô thường tồn tại cùng với khí tự nhiên, có tỷ trọng nhỏ hơn 1 và là một hỗn hợp phức tạp đa thành phần. Sau khi chế biến, dầu thô có thể tạo ra xăng, dầu hỏa, dầu diesel, dầu bôi trơn và nhiều sản phẩm dầu mỏ khác. Dầu thô đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống hiện đại, là nguồn năng lượng không thể thiếu trong quốc phòng, khoa học công nghệ, công nghiệp, giao thông vận tải và đời sống con người.

2. Chuỗi giá trị ngành công nghiệp dầu thô

Dựa trên mối quan hệ giữa nguyên liệu và sản phẩm, ngành hóa dầu có thể chia thành ba phần chính: thượng nguồn, trung nguồn và hạ nguồn.

Thượng nguồn: Bao gồm quá trình tìm kiếm, khai thác và sản xuất dầu thô và khí tự nhiên, còn được gọi là lĩnh vực thăm dò và khai thác.

Trung nguồn: Liên quan đến quá trình tinh chế sơ cấp dầu thô, bao gồm các công nghệ như chưng cất áp suất thường và chân không, cracking xúc tác, hydrocracking, reforming xúc tác, cốc hóa chậm, xử lý khí nhà máy lọc dầu và tinh chế sản phẩm. Quá trình này giúp chuyển đổi dầu thô thành các sản phẩm dầu mỏ khác nhau và nguyên liệu cơ bản cho ngành hóa dầu.

Hạ nguồn: Bao gồm nhà máy lọc dầu, nhà máy hóa chất và phân phối, bán hàng các sản phẩm hóa dầu. Ngành hạ nguồn liên quan đến hàng ngàn sản phẩm như xăng, dầu diesel, nhiên liệu hàng không, dầu sưởi, nhựa đường, chất bôi trơn, cao su tổng hợp, nhựa, phân bón, v.v.

3. Sản xuất và tiêu thụ dầu thô

Các khu vực sản xuất dầu thô chính trên thế giới tập trung ở Trung Đông, Bắc Mỹ và Châu Âu – Á. Các quốc gia sản xuất dầu hàng đầu bao gồm Mỹ, Ả Rập Xê Út, Nga và Trung Quốc. Trong khi đó, các khu vực tiêu thụ dầu chính là Châu Á – Thái Bình Dương, Bắc Mỹ và Châu Âu – Á, với các nước tiêu thụ hàng đầu là Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản. Theo Báo cáo Thống kê Năng lượng Thế giới năm 2016 của Công ty Dầu khí BP, trữ lượng dầu thô đã được xác nhận trên thế giới là 16.976 tỷ thùng, trong khi tiêu thụ hàng năm là 34,7 tỷ thùng.

II. Các yếu tố ảnh hưởng đến giá dầu thô

Giá dầu thô bị ảnh hưởng bởi hai nhóm yếu tố chính: cung cầu và các yếu tố phi cung cầu.

1. Cung cầu

Sự cân bằng giữa cung và cầu dầu thô đóng vai trò cơ bản trong việc hình thành giá dầu. Sản lượng dầu thô và lượng tồn kho quyết định nguồn cung, trong khi sự phát triển kinh tế ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu thụ dầu thô.

2. Yếu tố chính trị

Là một mặt hàng chiến lược quan trọng, dầu thô có mối liên hệ chặt chẽ với chính trị. Trong lịch sử, giá dầu đã nhiều lần biến động mạnh do các sự kiện chính trị, chẳng hạn như bốn cuộc chiến tranh Trung Đông, cuộc tấn công của Mỹ vào Iraq, v.v.

3. Yếu tố đồng USD

Giá dầu quốc tế thường được niêm yết bằng đồng USD. Khi đồng USD mạnh, giá dầu có xu hướng giảm, ngược lại, khi đồng USD suy yếu, giá dầu có xu hướng tăng.

4. Yếu tố đầu cơ

Dầu thô là một hàng hóa có mức độ tài chính hóa rất cao. Giá dầu tương lai đã trở thành mức giá tham chiếu trong thương mại dầu mỏ quốc tế, và sự ra vào của các dòng vốn quốc tế có thể gây ra biến động đáng kể đối với giá dầu.

III. Trường hợp đầu tư

Việc niêm yết hợp đồng dầu thô tương lai giúp các quốc gia giành quyền định giá và giúp các doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng dầu thô sử dụng hợp đồng tương lai để phòng ngừa rủi ro biến động giá. Đối với các nhà đầu tư, đây cũng là một công cụ đầu tư quan trọng.

1. Giao dịch đầu cơ

Vốn đầu tư luôn có nhu cầu đầu cơ tự nhiên. Thị trường dầu thô tương lai có thể thu hút một lượng vốn lớn, cung cấp động lực phát triển cho ngành dầu mỏ. Các nhà giao dịch có thể sử dụng thị trường tương lai để tránh tác động tiêu cực của biến động giá dầu quốc tế và đồng thời tìm kiếm lợi nhuận từ các biến động giá.

2. Bảo hiểm rủi ro cho doanh nghiệp

Bảo hiểm rủi ro (hedging) là một hình thức giao dịch hợp đồng tương lai nhằm giảm thiểu rủi ro giá cả trên thị trường giao ngay. Khi mua hoặc bán hàng hóa trên thị trường thực tế, doanh nghiệp cũng thực hiện giao dịch ngược lại trên thị trường hợp đồng tương lai với cùng khối lượng. Nếu giá biến động gây ra lỗ trên thị trường thực, khoản lãi từ hợp đồng tương lai sẽ giúp bù đắp tổn thất này. Thông qua việc sử dụng bảo hiểm rủi ro, các doanh nghiệp có thể giữ ổn định chi phí sản xuất và lợi nhuận dự kiến, từ đó tăng khả năng chống chịu với biến động giá thị trường.