Trong thị trường chứng khoán phái sinh, spread là một trong những chiến lược phổ biến giúp nhà đầu tư quản lý rủi ro và tối ưu lợi nhuận. Tuy nhiên, khái niệm này vẫn còn khá mới mẻ với nhiều nhà đầu tư tại Việt Nam. Vậy spread trong chứng khoán phái sinh là gì, có những loại nào và cách sử dụng như thế nào để hiệu quả? Bài viết dưới đây sẽ giải thích chi tiết giúp bạn hiểu rõ hơn.
Spread trong chứng khoán phái sinh là gì?
Spread trong thị trường phái sinh là sự chênh lệch về giá giữa hai hợp đồng tương lai hoặc giữa giá mua và giá bán cùng một loại tài sản. Spread thường được sử dụng như một chiến lược đầu tư nhằm tận dụng sự biến động của giá trong khi hạn chế rủi ro.
Ví dụ: Nếu nhà đầu tư mua hợp đồng tương lai VN30 tháng gần và bán hợp đồng tương lai VN30 tháng xa, thì spread chính là khoảng chênh lệch giá giữa hai hợp đồng này.
Phân loại các loại spread phổ biến
1. Calendar Spread (Spread theo thời gian)
Calendar Spread còn gọi là Intermonth Spread, là chiến lược sử dụng hai hợp đồng tương lai cùng loại nhưng khác thời hạn.
– Mua hợp đồng tháng gần
– Bán hợp đồng tháng xa
Áp dụng khi nhà đầu tư kỳ vọng sự thay đổi trong mức chênh lệch giữa giá của các kỳ hạn hợp đồng.
2. Intercommodity Spread (Spread giữa hai loại hàng hóa/tài sản)
Chiến lược này sử dụng hai loại hợp đồng khác nhau nhưng có liên quan đến nhau (ví dụ: dầu thô Brent và dầu thô WTI, hoặc VN30 và HNX30).
Áp dụng khi nhà đầu tư kỳ vọng về mối quan hệ giá giữa hai tài sản đó sẽ thay đổi theo chiều hướng có lợi.
3. Intra-commodity Spread (Spread trong cùng loại tài sản)
Áp dụng giữa các hợp đồng tương lai cùng loại nhưng khác kỳ hạn hoặc khác thời điểm vào lệnh.
Ví dụ: Spread giữa hợp đồng tương lai VN30 tháng 6 và tháng 9.
Hướng dẫn cách sử dụng chiến lược spread hiệu quả
Bước 1: Hiểu rõ sản phẩm phái sinh bạn giao dịch
Trước tiên, nhà đầu tư cần nắm vững đặc điểm các hợp đồng tương lai mình đang giao dịch (chỉ số, kỳ hạn, ngày đáo hạn, biên độ dao động…).
Bước 2: Chọn loại spread phù hợp với mục tiêu
– Nếu muốn tận dụng sự thay đổi giá ngắn hạn → sử dụng Calendar Spread
– Nếu muốn đầu tư theo biến động giữa hai loại tài sản → dùng Intercommodity Spread
Bước 3: Phân tích kỹ thuật và cơ bản
Dựa vào:
Biểu đồ kỹ thuật (đường giá, khối lượng, chỉ báo RSI, MACD…)
Phân tích vĩ mô (lãi suất, tình hình kinh tế, chính sách tiền tệ)
Lịch công bố dữ liệu tài chính
Bước 4: Đặt lệnh và quản trị rủi ro
– Đặt lệnh mua – bán đồng thời theo cấu trúc spread đã định
– Thiết lập mức cắt lỗ (stop loss) và chốt lời (take profit) phù hợp
– Theo dõi sát biến động spread để kịp thời điều chỉnh
Ví dụ thực tế về spread phái sinh
Giả sử VN30F1M (hợp đồng tháng gần) đang có giá 1.200 điểm, còn VN30F2M (tháng xa) có giá 1.210 điểm. Spread hiện tại là:
Spread = 1.210 – 1.200 = +10 điểm
Nếu nhà đầu tư cho rằng spread này sẽ giảm về 5 điểm trong thời gian tới, thì chiến lược sẽ là:
– Bán VN30F2M (giá cao)
– Mua VN30F1M (giá thấp)
Khi spread thực sự thu hẹp về 5 điểm, nhà đầu tư có thể đóng cả hai vị thế và kiếm lời 5 điểm/lô.
Những lưu ý khi giao dịch spread
Theo dõi sát thời gian đáo hạn vì giá hợp đồng thường hội tụ về giá cơ sở khi đáo hạn.
Cẩn thận với chi phí margin: Mặc dù rủi ro giảm, bạn vẫn cần ký quỹ cả hai chiều.
Không nên dùng spread khi thị trường quá biến động vì chênh lệch giá có thể biến động bất ngờ.
Sử dụng công cụ hỗ trợ như phần mềm phân tích spread hoặc biểu đồ so sánh trực tiếp.
Spread trong chứng khoán phái sinh là một chiến lược thông minh giúp nhà đầu tư tận dụng sự chênh lệch giá giữa các hợp đồng tương lai để kiếm lợi nhuận, đồng thời kiểm soát rủi ro. Tuy nhiên, để sử dụng hiệu quả, bạn cần có kiến thức vững chắc về thị trường, khả năng phân tích và kiểm soát tâm lý tốt. Hãy bắt đầu từ quy mô nhỏ, thực hành dần và nâng cao trình độ để thành công với chiến lược này.
